از کجا بفهمیم به بیماری آرتروز مبتلا شده ایم؟

نشانه ها و مشخصات عمومی آرتروز

بیماری آرتروز یکی از شایع ترین بیماری های مفصلی است که امروزه تعداد زیادی از مردان و زنان را دچار خود می کند. آرتروز بیماری است که مشخصه اصلی آن تخریب پیشرونده غضروف های مفصل است و در پی آن حرکت مفصل محدود می شود.

چندین عامل وجود دارد که می تواند خطر پیشرفت استئوآرتریت یا آرتروز را افزایش دهد؛ از مهم ترین آنها می توان به:

• چاق بودن یا اضافه وزن داشتن: اضافه وزن می‌تواند آرتریت را در مفاصل متحمل وزن، مانند زانوها، لگن و ستون مهره‌ها بدتر کند.
• مفاصل صدمه‌دیده: مفاصلی که صدمه یا آسیب دیده‌اند یا اینکه کورتیکواستروئید (کورتون) به آنها تزریق شده است، بیشتر مستعد ابتلا به استئوآرتریت هستند.
• استئوآرتریت بیشتر در افراد مسن شایع است؛ چون به مدت طولانی‌تری از مفاصل خود استفاده کردند.

بعد از سن پنجاه سالگی، زنان بیشتر از مردان مستعد استئوآرتریت قرار دارند.

افرادی که شغل آنها نیازمند حرکات مشابه و مکرر است (مانند نقاشی یا بلند کردن وسایل) بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.

اغلب افراد برای اولین بار که دردی را در مفصلشان تجربه می کنند گمان می کنند آسیب جزئی به مفصلشان وارده شده یا دچار ورم مفصل شده اند؛و عموما به علائم خود بی توجه اند. اما بهتر است بدانید یکی از راه هایی که بوسیله آن می توان بفهمیم به آرتروز مبتلا شده ایم یا خیر؟ شناسایی علائم است.

شناسایی علائم یکی از مهم ترین روش هایی است که به کمک آن می توان بیماری آرتروز را تشخیص داد.

با اینکه تشخیص بیماری آرتروز در مراحل ابتدایی کاری سخت و بسیار مشکل است و عموما اغلب بیماران در مراحل ابتدایی، حتی از بیماری خود اطاعی ندارد اما با پیشرفت بیماری علائم متعددی و هشدار دهنده ای برای بیمار ظاهر می شود که از مهم ترین آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درد ثابت و متغیر در مفصل
• سفتی و تورم مفصل
• مشکل در به حرکت در آوردن مفصل
• تورم و قرمزی گرم شدن مفصل
• خشکی و سفتی مفصل خصوصا صبح ها پس از بیدار شدن از خواب

البته این علائم بسته به نوع آرتروز، شرایط جسمانی، سن بیمار و شدت آسیب دیدگی در افراد مختلف متفاوت است برای مثال بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید در کنار چنین علائمی به تب و لرز و بیحالی و خستگی مداوم نیز دچارند.

حتما بخوانید: درمان آرتروز

آزمایش خون برای تشخیص آرتروز

از آنجایی بیش از 100نوع آرتروز وجود دارد؛ به همین جهت تشخیص بیماری آرتروز می تواند کمی گیج کننده و پیچیده باشد. زمان مراجعه به پزشک متخصص برای تشخیص بیماری آرتروز، پزشک علاوه بر جستجوی ویژگی های علائم خاص، بررسی تاریخچه پزشکی، معاینه جسمانی، بررسی آزمایشات تصویربرداری از آزمایشات خون برای تشخیص نهایی نوع آرتروز استفاده می نماید.

از آزمایش خون برای تایید آنچه که پزشک مشکوک به تشخیص است؛ استفاده می شود. همچنین در طی درمان نیز از آزمایش خون برای تشخیص اثربخشی درمان نیز استفاده می شود.

از جمله آزمایشاتی که برای تشخیص آرتروز از آن استفاده می نمایند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

آزمایش CBC

به کمک آزمایش CBC می توان تعداد گلبول های قرمز و گلبول های سفید خون را اندازه گیری کرد. کم بودن تعداد گلبول های قرمز و افزایش تعداد گلبول های سفید نشان دهنده التهاب در بدن است.

همچنین علاوه با بررسی میزان هموگلوبین و هماتوکریت و پلاک های خون می توان به وجود التهاب و عفونت در بدن مطمئن شد؛ زیرا در صورتی که تعداد پلاک در فردی بالا باشد؛ نشان دهنده ابتلای بیمار به بیماری آرتریت روماتوئید است.

آزمایش آنتی بادی و پروتئین

تست آنتی بادی یا CCP یک آزمایش خون است که معمولاً در صورت مشکوک بودن ورم مفاصل تجویز می شود. سطح متوسط ​​تا زیاد ضد CCP در اصل تشخیص را در شخصی که علائم بالینی آرتریت روماتوئید دارد تأیید می کند.

نوع دیگر آزمایش که برای تشخیص وجود عفونت و التهاب در بدن تجویز می شود؛ آزمایش CRP است. سطح CRP پلاسما به دنبال دوره های التهاب حاد یا عفونت به سرعت افزایش می یابد.

آزمایش ESR

آزمایش ESR یا بررسی میزان رسوب گلبول های قرمز نشانگر وجود التهاب غیر اختصاصی است. التهاب غیر اختصاصی به این معنی است که التهاب در جایی از بدن وجود دارد ، اما آزمایش علت آن را مشخص نمی کند.

 در کنار بررسی آزمایش خون، از مطالعات تصویربرداری نیز برای تشخیص نهایی بیماری آرتروز استفاده می شود. این روش ها عبارت‌اند از:

تصویربرداری به کمک اشعه ایکس

به کمک این روش تصویربرداری می توان ناهنجاری های استخوانی و مفصلی را به طور کامل مشاهده کرد اما متاسفانه این روش اجزای نرم مفصل از جمله غضروف ها، ماهیچه و رباط ها را نشان نمی دهد.

ام آر آی

MRI یا تصویربرداری روزونانس مغناطیسی، در این روش تصویربرداری از یک میدان مغناطیسی و اواج رادیویی، تصاویر مقطعی خوبی از بدن گرفته می شود. این روش تصویربرداری می تواند اطاعات دقیقی در مورد استخوان، مفاصل و بافت های نرم در اختیار شما قرار دهد.

از کجا بفهمیم آرتروز زانو داریم؟

آرتروز زانو شایع ترین نوع آرتروز است که امروزه بسیاری از افراد در سرتاسر جهان را درگیر کرده است. آرتروز زانو بیماری است که باعث می شود که غضروف ها به تدریج از بین بروند. این بیماری در اغلب موارد در میان سالمندان و میانسالان شایع است و به مرور زمان تشدید می شود. به همین جهت بیماری آرتروز را یک بیماری فرسایشی می شناسند.

مهم ترین نشانه های بیماری آرتروز زانو که به وسیله آن می توانید بفهمید؛ آرتروز زانو دارید یا نه:

• درد شدید در زانوهای خود احساس می کنید
• این درد در زمان نشستن و برخاستن و در کل در هنگام انجام فعالیت بدتر می شود.
• درد زانویتان در زمان لمس کردن مفصل شدت می گیرد.
• در هنگام راه رفتن صداهای غیرطبیعی از زانوی خود می شنوید که این صداها با دردهایی در مفصل زانو همراه است. ( دلیل این موضوع به خاطر تحلیل رفتن غضروف مفصل و سابیده شدن دو استخوان مفصل زانو به یکدیگر است)
• پس از چهار زانو نشستن به سختی قادر به بلند شدن هستید به این حالت در اصطلاح قفل کردن زانو می گویند. همین احتمال در هنگام بالا رفتن از پله ها نیز برایتان می افتد.
• درد زانوی شما در روزهای سرد سال و در هوای مرطوب بیشتر می شود.
• سفتی و خشکی شدیدی را در زانوی خود احساس می کنید.
• بدشکلی و انحراف خاصی را در زانوی خود مشاهده می کنید؛ در چنین شرایطی معمولا در هنگام راه رفتن زانو هایتان به یکدیگر برخورد می کنند.

از کجا بفهمیم آرتروز لگن داریم؟

آرتروز مفصل لگن یک بیماری ناتوان کننده خصوصا در سالمندان است که عموما با بالا رفتن سن و وارد شدن فشار و آسیب شدید به مفصل ایجاد می شود. مفصل لگن، مفصلی گوی و کاسه ای است که تمام بخش های این مفصل از غضروف پوشیده شده است؛ غضروف میزان اصطکاک مفصل را کاهش می دهد و باعث می شود مفصل صاف و بدون درد حرکت کند.

با بالا رفتن سن و یا آسیب دیدن مفصل لگن، غضروف توانایی خود در ترمیم و حفظ وضعیت خود را از دست می دهد؛ در نتیجه فرد به درد و خشکی در مفصل دچار می شود. انواع مختلفی از آرتروز وجود دارد که می تواند باعث درد و ناراحتی در مفصل لگن شود که از شایع آنها می توان به آرتریت روماتوئید، ساییدگی مفصل لگن و... اشاره کرد.

• از جمله شایع ترین علائم آرتروز لگن که به کمک آن می توانیم بفهمیم آرتروز لگن داریم یا خیر
• درد در ناحیه کشاله ران یا ران که این درد به باسن یا زانوی انتشار می یابد.
• درد که با انجام فعالیت هایی همچون خم و راست شدن و نشستن و راه رفتن شدت می یابد.
• خشکی در مفصل ران (هیپ) که راه رفتن یا خم شدن را برای شما مشکل می کند. این مشکل بخصوص در صبح ها پس از بیدار شدن از خواب بیشتر شده و به تدریج در طول روز کمتر می شود.
• شنیدن صداهای غیرطبیعی و خشن همچون (خراشیدگی) در هنگام حرکت دادن مفصل لگن
• کاهش دامنه حرکتی در مفصل ران (هیپ) که بر توانایی راه رفتن تاثیر می گذارد و ممکن است باعث ایجاد لنگش شود.
•  افزایش درد لگن در آب و هوای بارانی و مرطوب

از کجا بفهمیم آرتروز گردن داریم؟

آرتروز گردن یا اسپوندیلوز گردن، یکی از انواع آرتروز است که در ناحیه مهره های گردن اتفاق می افتد. آرتروز گردن زمانی رخ می‌دهد که غضروف‌های اطراف مهره های گردن دچار پارگی شوند، چنین پدیده حرکات نرم و آسان استخوان‌ها را دچار اختلال کرده و نهایتا منجر به تورم و درد مفاصل می‌شود.

بالا رفتن سن، سایش و پارگی های مدامی که در طی گذر عمر ایجاد می شود از جمله مهم ترین عواملی هستند که سبب ابتلای یک شخص به آرتروز می شود.

از عوامل ایجاد کننده آرتروز گردن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بیماری التهابی مفصل
• عفونت های مفصلی

با تشخیص سریع و به موقع بیماری آرتروز گردن و اینکه هر چه زودتر متوجه شویم به آرتروز گردن مبتلا شده ایم باید به علائمی که برایتان ایجاد می شود توجه داشته باشید.

گردن درد و سردردهای ناشی از آرتروز گردن

 از جمله مهم ترین علائم آرتروز گردن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• احساس درد و سوزش در گردن ( افراد مبتلا به آرتروز گردن این درد را همچون خرده ریزه های شن در گردن تشبیه می کنند)
• بی حسی که از ناحیه شانه تا انگشتان دست کشیده می شود ( علت بروز این نوع درد به دلیل تشکیل خارهای استخوانی در کنار مهره های گردن است)
• احساس سفت و خشکی گردن در هنگام چرخاندن سر
• ابتلا به سردردهای متداول و میگرنی
• سرگیجه شدید در هنگام حرکت کردن
• اختلال در بلع غذا ( البته این علامت در زمان پیشرفت بیماری آرتروز رخ می دهد)

از کجا بفهمیم آرتروز شانه داریم؟

آرتروز یا ساییدگی مفصل شانه بیماری است که به علت خراب شدن مفصل شانه بوجود می آید و باعث درد و محدودیت حرکتی در مفصل می گردد.

آرتروز یا ساییدگی مفصلی به طور طبیعی با بالا رفتن سن به وجود میاید گرچه ممکن است در بعضی از افراد زودتر و در بعضی دیگر دیرتر ظاهر شود. حدود یک سوم افراد بالای سن شصت سالگی مبتلا به ساییدگی مفصل شانه هستند.

به طور کلی هر علتی که بتواند غضروف مفصل شانه را خراب کند می‌تواند موجب بروز آرتروز شود. از شایع ترین علت های آرتروز شانه می توان به:

• وارد شدن ضربه شدید به مفصل شانه به دنبال حادثه و آسیب دیدن غضروف
• انجام کارهای سنگین و شدید با اندام فوقانی که در دراز مدت موجب وارد شدن فشارهای زیادی به مفصل شود مثلاً در کسانی که به خاطر شغل خود مجبورند دست‌هایشان را به مدت زیادی بالای سر نگه دارند، وزنه برداران یا کسانی که ورزش‌های پرتابی یا با راکت انجام می‌دهند.
• آسیب دیدگی مفصل شانه در گذشته (شکستگی ، دررفتگی و …)
• جراحی شانه در گذشته
• وارد شدن فشار بیش از حد به مفصل شانه
• ناهنجاری مادرزادی مفصل شانه مانند تنظیم نبودن صحیح استخوان های مفصل شانه
• حرکات تکراری مفصل شانه
• بیماری هایی مانند روماتیسم مفصلی و نقرس نیز ریسک ابتلا به آرتروز مفاصل از جمله آرتروز شانه را افزایش می دهند.
• عوامل ژنتیکی و سابقه خانوادگی ابتلا به آرتروز

آرتروز شانه یکی از بیماری های شایع مفصل شانه است که عموما با چنین علائمی ظاهر می شود:

• درد شدید در شانه
• تورم و التهاب مفصل شانه
• انتشار درد شانه به بازوها و دست ها
• حساسیت به لمس ( در چنین حالتی زمانی که بیمار شانه خود را لمس شود  درد شدیدی را احساس خواهد کرد)
• شنیده شدن صداهای غیرطبیی در هنگام حرکت دادن مفصل شانه

آرتروز شانه به‌راحتی با یک معاینه فیزیکی و عکس‌برداری با اشعه ایکس قابل‌تشخیص می‌باشد. در طی معاینه فیزیکی، پزشک در دامنه حرکتی شانه در جستجوی یافتن علائمی مانند درد، صدا دادن یا وجود صدای ساییدگی در مفاصل، ضعف شانه و یا حساسیت به لمس می‌باشد.

عکس‌برداری اشعه ایکس از شانه، کم شدن فضای بین مفصل، کیست استخوان و خارهای استخوانی را نشان می‌دهد. در موارد شدید بیماری آرتروز افراد مبتلا به آرتروز مفصل شانه ممکن است در معرض ابتلا به پارگی عضله گرداننده شانه نیز قرار بگیرند در صورت برای تشخیص ممکن است به انجام ام آر آی نیاز داشته باشند.

آیا راهی برای پیشگیری از آرتروز وجود دارد؟

چندین راهکار وجود دارد که به واسطه آنها می‌توان از ابتلا به بیماری آرتروز تا حد زیادی پیشگیری کرد. موارد زیر شامل این راهکارها هستند:

وزن خود را پایین بیاورید

اگر اضافه وزن دارید، وزن خود را کاهش دهید. این امر سبب کاهش فشار بر روی مفاصل مخصوصا مفاصل لگن و زانوها می‌شود.

ورزش کردن را فراموش نکنید

ورزش منظم و در دوره‌های زمانی کوتاه همراه با استراحت کافی انجام دهید. همچنین ورزش کردن، می‌تواند به کاهش وزن شما هم کمک کند. برای داشتن یک برنامه ورزشی مناسب و ایمن برای مفاصل‌تان از پزشک خود کمک بگیرید.

از موادغذایی سالم و ضد التهاب برای پیشگیری از ابتلا به آرتروز استفاده نماید.

مقایسه مفصل سالم با مفصلی که غضروف آن تحلیل رفته است

در صورتی که به بیماری آرتروز مبتلا هستید برای کنترل دردهای خود میتوانید از چنین راهکارهایی استفاده کنید:

• برنامه فیزیوتراپی و توانبخشی را جدی بگیرید.
• برای محافظت از مفاصل خود از عصا یا دیگر تجهیزات کمکی استفاده کنید.
• از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید.
• از فشار و کار کشیدن زیاد از مفاصل خود اجتناب ورزید.
• از کشیدن برای جابه‌جایی اجسام پرهیز کنید و در عوض آنها را هل دهید.
• طبق دستور پزشک داروهای خود را مصرف کنید.
• برای کاهش درد و ورم از کمپرس گرم و سرد استفاده کنید.
• مکمل‌های غذایی مانند گلوکزامین و کندرویتین سولفات را مصرف کنید. آنها به بهتر شدن نشانه‌ها در برخی افراد کمک می‌کنند.

گروه‌های حمایتی در زمینه آرتروز، برنامه‌های مدیریت فردی و برنامه‌های آموزش بیمار به شما کمک می‌کنند تا خود مراقبتی را بیاموزید و آینده خود را روشن کنید.

اگر شما یا اطرافیانتان به بیماری آرتروز مبتلا هستند؛ پیشنهاد می کنم این مقاله و دیگر مقالات سایت ما را درباره آرتروز به اشتراک بگذارید تا شاید با بکارگیری آن در زندگی بتوانند از دردهای این بیماری ناتوان کننده خلاص شوید.