پارگی رباط صلیبی در فوتبال

پارگی رباط صلیبی در فوتبال از شایع ترین و جدی ترین آسیب های ورزشی است که ممکن است برای هر ورزشکار و فوتبالیستی اتفاق بیفتد.

زانو یکی از پیچیده‌ترین مفصل‌های بدن است که استخوان ران را به استخوان درشت نی در پایین پا و استخوان نازک نی در امتداد کناری آن متصل می‌کند.

چهار رباط در مفصل زانو قرار دارد که این رباط ها از حرکت عرضی ران در امتداد افقی استخوان درشت نی جلوگیری به عمل می آورد.

رباط صلیبی از مهم ترین رباط های زانو است که این رباط ها در داخل مفصل زانو قرار داد و به صورت مورب استخوان ران تا استخوان ساق را به یکدیگر متصل می کند که این رباط ها شامل :

رباط صلیبی جلویی (ACL) از بخش جلویی استخوان درشت نی در فضای مفصلی شروع می‌شود و رو به بالا به سمت پشت فضای مفصلی روی استخوان ران کشیده می‌شود و رباط صلیبی خلفی را به صورت ضربدری قطع می‌کند. رباط صلیبی خلفی (PCL) از پشت فضای مفصلی درشت نی شروع می‌شود و به فضای جلویی استخوان ران ختم می‌شود.

مفصل زانو یک ساختار بسیار پیچیده ای است که از استخوان، رباط ها و تاندون های بسیاری تشکیل شده است با همکاری تمامیه این اجزا در کنار یکدیگر راه رفتن بیمار را فراهم می کند.  

تقریبا نیمی از آسیب دیدگی های رباط های زانو و پارگی های رباط صلیبی در فوتبال در رباط صلیبی قدامی اتفاق می افتد.

علائم پارگی رباط صلیبی در فوتبال

علائم پارگی رباط صلیبی در فوتبال بر اساس شدت و درجه آن متفاوت است. قبل از معرفی مهم ترین علائم این عارضه بهتر است کمی با انواع درجه بندی آشنا شوید.

آسیب دیدگی درجه یک

این نوع آسیب دیدگی با کشیدگی خفیفی در رباط ها همراه است و عموما مشکل جدی برای ورزشکار ایجاد نمی کند و با کمی استراحت و انجام اقدامات اولیه که در ادامه به آن پرداخته ایم می توان دردهای حاصل از آن را تسکین داد.

آسیب دیدگی درجه دو

رباط ها دچار پارگی جزئی در مفصل شده اند و بیمار درد های خفیف تا متوسطی را در زانو احساس می کند به این نوع آسیب دیدگی، کشیدگی رباط زانو نیز می گویند.

آسیب دیدگی درجه سه

در این مرحله از آسیب دیدگی رباط های صلیبی، رباط ها به طور کامل پاره شده و زانو ثبات و پایداری خود را از دست می دهد.

در صورتی که آسیب دیدگی رباط های صلیبی جدی باشد در این صورت نشانه ها و علائم این عارضه نیز شدید تر بوده و با چنین علائمی همراه است:

• درد خفیف تا متوسط در زانو که در اغلب موارد سبب لنگش ملایم یا اختلا در راه رفتن ورزشکار شود
• تورم زانو به سرعت در عرض چند ساعت پس از وارد شدن آسیب به زانو اتفاق می‌افتد.
• ممکن است فوتبالیست احساس کنید که زانوی از بدن جدا شده است.
• صدای پاپ یا ضربه محکم و ناگهانی در طول آسیب
• احساس جدا شدن و پاره شدن چیزی در زانو
• اختلال در راه رفتن و یا تحمل وزن روی زانو

عوارض پارگی رباط صلیبی زانو

فردی که دچار پارگی رباط صلیبی زانو شده است، در حرکت دادن زانوی خود دچار مشکل می شود. تورم و درد در زانو از عوارض نامطلوب دیگر این آسیب دیدگی می باشد. همچنین محدود شدن حرکت زانو سبب ایجاد اختلال در حرکت کردن و راه رفتن فرد می شود.

تشخیص بموقع و انجام اقدامات درمانی مناسب در روند ترمیم رباط و بازسازی آن بسیار حائز اهمیت می باشد. زیرا در صورت تشخیص و درمان بموقع این عارضه، مفصل زانو می تواند عملکرد طبیعی خود را بدست آورد، در غیر اینصورت ممکن است فرد متحمل عوارض غیرقابل جبرانی شود.

دلایل پارگی رباط صلیبی در فوتبال

به طور کلی آسیب دیدگی و پارگی رباط صلیبی به دو دسته برخوردی و غیر برخوردی تقسیم می شوند. در نوع غیر برخوردی عوامل همچون زمین خوردن و مناسب نبودن کفش ورزشکار می تواند در بروز این عارضه دخیل هستند و در نوع برخوردی عواملی همچون موارد ذکر شده وجود دارد:

• ایستادن ناگهانی در حین دویدن
• پرش ناگهانی و به یکباره
• وارد شدن ضربه مستقیم از جلو به پایین ران
• افتادن بر روی زمین در حالی که زانو خمیده است

از آنجایی که یک فوتبالیست برای رسیدن به توپ دائما در حال دویدن  به دنبال توپ و توقف های ناگهانی است از این رو بسیاری از ورزشکاران دائما  در معرض خطر آسیب دیدگی پارگی رباط صلیبی قرار دارند.

راه های تشخیص پارگی رباط صلیبی در فوتبال

تشخیص پارگی رباط صلیبی در فوتبال با بررسی معاینه فیزیکی و بررسی تست های تصویربرداری انجام می شود. در طول معاینه فیزیکی، پزشک متخصص ارتوپد برروی زانوی شما فشاری وارد می کند تا از میزان آسیب، پارگی یا وجود مایع در مفصل و خونریزی باخبر شود.

همچنین ممکن است زانو، پا یا قسمت‌های پایینی پا را در جهت‌های مختلف حرکت دهد و از شما بخواهد که بایستید و راه بروید.

پزشک ارتوپد با استفاده از این معاینات پای آسیب دیده را با پای سالم مقایسه می‌کند تا از وجود هر گونه جابجایی در زانو یا حرکات غیرعادی در ران یا زانو اطلاع یابد.

در برخی موارد، پزشک ممکن است یک یا چند تست تصویربرداری زیر را پیشنهاد کند:

• تصویر برداری به کمک اشعه ایکس
• اسکن ام آر آی از مفصل زانو
• تشخیص به کمک آرتروسکوپی مفصل زانو

راه های درمان پارگی رباط صلیبی در فوتبال

از جمله بهترین اقدامات درمانی برای درمان پارگی رباط صلیبی در ورزشکاران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

زانوبند

متخصص ارتوپد برای تثبیت زانو و جلوگیری از وارد آمدن آسیب بیشتر به زانو، استفاده از بریس را تجویز می کند.

 با توجه به میزان آسیبی که به رباط صلیبی  وارد شده است؛ پزشک به شما توصیه می کند که از بریس مخصوص زانو برای محافظت از رباط آسیب دیده استفاده کنید تا زمانی که رباط بهبود یابد.

اصولا بریس‌هایی که برای پارگی رباط صلیبی تجویز می شوند معمولاً دارای یک مکانیزم لولایی هستند که به زانو اجازه می‌دهد که به راحتی خم شود.

فیزیوتراپی

متخصص فیزیوتراپ برای درمان پارگی رباط صلیبی، برنامه ی مخصوص را برای شما طراحی می‌کند تا سریعتر به بهبودی دست یابید و زودتر فعالیت‌های روزمره خود را از سر بگیرید.

از جمله اقدامات فیزیوتراپی برای درمان مشکلات زانو عبارت‌اند از:

تسکین درد بیمار

متخصص فیزیوتراپ از روش های مختلفی برای کنترل و کاهش درد و ورم استفاده می‌کند که این روش ها شامل یخ درمانی، گرما درمانی، اولتراسوند، تحریک الکتریکی عصب از راه پوست می باشد.

بهبود دامنه حرکتی ورزشکار بعد از پارگی رباط صلیبی در فوتبال

بهبود دامنه حرکتی پس از پارگی رباط صلیبی به کمک آموزش حرکات ورزشی مخصوص انجام می شود.  این متخصص با آموزش حرکات ورزشی مناسب استحکام، شتاب و عملکرد بیمار را افزایش می دهد.

جراحی بازسازی رباط صلیبی زانو

معمولا برای بازسازی رباط صلیبی پاره شده از تکنیک آرتروسکوپی زانو بهره گرفته می شود. کلمه ی آرتروسکوپی مشتق از دو کلمه ی Arthro (مفصل) و Scopy ( مشاهده کردن) می باشد. جراح با استفاده از دوربین های تعبیه شده در آرتروسکوپ می تواند فضای داخلی زانو و عوارض ایجاد شده را ببیند و اقدامات لازم جهت برطرف سازی آسیب دیدگی ها را انجام دهد.

• با انجام آرتروسکوپی زانو می توان، رباط صلیبی زانو را ترمیم و قطعات پاره شده از منیسک را خارج کرد.
• در این تکنیک نیاز به باز کردن مفصل زانو و انجام جراحی گسترده نمی باشد.
• بنابراین روند بهبودی و ترمیم آسیب های ایجاد شده در مفصل زانو، در این تکنیک بسیار سریع تر می باشد.

دوره نقاهت بازسازی رباط صلیبی زانو

دوره ی نقاهت این بازسازی طولانی نمی باشد و فرد بعد از جراحی به منزل باز می گردد.

• فرد از فردای روزی که جراحی شده است می تواند حرکت های زانوی خود را شروع کند.
• استفاده از زانو بند در هفته ی اول بعد از بازسازی رباط صلیبی زانو الزامی است.
• بعد از گذشت یک هفته بعد از جراحی، انجام حرکات و نرمش های فیزیوتراپی برای فرد آغاز می شود.
• این فرد هفته ی سوم بعد از جراحی می تواند از تردمیل استفاده کند. همچنین از هفته ی چهارم این فرد می تواند به باشگاه برگردد و فعالیت ورزشی خود را در جهت تقویت عضلات چهارسر و بازسازی کامل رباط صلیبی خود، ادامه دهد.
• لازم به ذکر است که در افرادی که جراحی بازسازی رباط ACL انجام داده اند انجام ورزش هایی مانند: فوتبال، والیبال، بسکتبال و ... که امکان پیچ خوردن زانو را تشدید می کنند، به مدت 6 ماه بعد از جراحی بازسازی، ممنوع می باشد.
• بازگشت به فعالیت های ورزشی حرفه ای نیازمند تقویت کامل عضلات چهار سر می باشد.

نتیجه گیری

پیشگیری بهتر از درمان می باشد! این جمله با معنی و مفهوم مهم خود، ملکه ی ذهن بسیاری از افراد می باشد.

بنابراین توصیه می شود با رعایت نکات ایمنی در حین ورزش سلامت خود را تضمین کنید و از ایجاد آسیب های ناگوار جلوگیری بعمل آورید.

با این حال در صورت ایجاد آسیب دیدگی مانند پارگی رباط صلیبی زانو، لازم است بلافاصله به متخصص ارتوپد مراجعه نمایید و معاینات لازم را در جهت تشخیص آسیب دیدگی و درمان آن انجام دهید.